Terimler Sözlüğü

Bitki yetiştiriciliğiyle ilgilenirken karşınıza çıkan bazı terimlerin ne anlama geldiğini merak ediyor olabilirsiniz. Bu sözlük, en sık kullanılan kavramları açıklamak için hazırlandı.

Aerasyon

Toprağın havalanması. Köklerin oksijen almasını sağlar.

Asidik Toprak

pH değeri 7'nin altında olan topraklardır. Asidik toprakta yetişen bitkiler özel besin dengesine ihtiyaç duyar.

Anaç:

Aşılama işlemlerinde kullanılan, güçlü kök yapısına sahip bitki.

Asitli Toprak:

pH değeri düşük, genellikle 5.5 ve altı olan topraklar.

Nötr Toprak:

pH değeri yaklaşık 7 olan toprak; çoğu bitki için idealdir.

Alkalin Toprak:

pH değeri 7’nin üzerinde olan bazik toprak türü.

Azot (N)

Yaprak gelişimini destekleyen temel makro besin elementidir.

Bitki Rotasyonu

Toprağın aynı bitkiyle arka arkaya yorulmaması için her yıl farklı tür dikilmesi tekniğidir.

Çimlenme

Tohumun uygun koşullarda kök ve gövde oluşturarak büyümeye başlaması.

Fide

Tohumdan çıkan ve toprağa dikilmeye hazır hale gelmiş genç bitki.

Kompost

Organik atıkların doğal yollarla bozunarak toprağı besleyen karışım haline gelmesi.

Makro Besinler

Bitkilerin büyümesi için yüksek miktarda ihtiyaç duyduğu elementlerdir: Azot (N), Fosfor (P), Potasyum (K).

Malç (Mulch)

Toprağın üzerine serilen organik veya inorganik katman; nemi korur, sıcaklığı dengeler, yabancı otları engeller.

Organik Tarım

Kimyasal girdi kullanılmadan, çevre dostu yöntemlerle yapılan tarım uygulamalarıdır.

pH

Toprağın asitlik veya bazlık derecesini belirten ölçek. Bitkilerin besin alımını doğrudan etkiler.

Şaşırtma

Fidelerin daha büyük bir saksıya veya açık toprağa dikkatlice aktarılması sürecidir.

Torflu Toprak

Organik madde içeriği yüksek, hava alabilir yapıdaki toprak türüdür. Genellikle saksılı bitkiler için kullanılır.

Vermikompost

Solucanlar yardımıyla üretilen besin değeri yüksek organik gübre çeşididir.

Yarı Gölge

Günün belli saatlerinde güneş alan, geri kalan sürede gölgede kalan alanlara verilen isimdir.

Malçlama:

Toprağın üzerini organik malzemelerle örtmek. Su kaybını azaltır, ot oluşumunu engeller.

Hümüs:

Organik maddenin ayrışmasıyla oluşan koyu renkli, besin açısından zengin toprak katmanı.

Budama:

Bitkinin sağlıklı gelişimi için bazı kısımlarının kesilmesi.

Organik Gübre:

Doğal yollarla elde edilen, hayvansal veya bitkisel kökenli gübre.

Çapalama:

Toprağı kabartmak, havalandırmak ve yabancı otları temizlemek için yapılan kazı işlemi.

Soğuklama:

Tohumların çimlenmeden önce belli bir süre soğukta bekletilmesi gerekliliği.

Toprak pH’ı:

Toprağın asidik veya bazik olduğunu gösteren değer. Bitki gelişimini doğrudan etkiler.

Gölge Bitkisi:

Doğrudan güneş ışığı istemeyen, gölgede gelişen bitki türü.

Serin İklim Bitkisi:

Düşük sıcaklıklarda yetişebilen sebzeler. Örn: Lahana, brokoli.

Sıcak İklim Bitkisi:

Yüksek sıcaklıklarda gelişen bitkiler. Örn: Domates, biber.

Çiçeklenme:

Bitkinin çiçek açmaya başlaması, genellikle üreme dönemidir.

Tohum Saklama:

Tohumların serin, kuru ve karanlık ortamda korunarak ileride kullanılmak üzere muhafaza edilmesi.

Yeşil Gübre:

Toprağı beslemek amacıyla yetiştirilen bitkilerin toprağa karıştırılması.

Baklagil:

Toprağı azotla zenginleştiren, köklerinde faydalı bakteriler barındıran bitki grubu.

Çiftlik Gübresi:

Genellikle hayvan dışkısından elde edilen, geleneksel gübre türü.

İntercropping (Karışık Ekim):

Farklı bitki türlerinin aynı alanda birlikte yetiştirilmesi.

Rotasyon:

Aynı toprağa her yıl farklı türde bitki ekilmesi. Toprak yorgunluğunu önler.

Geçirgenlik:

Toprağın suyu tutma ve süzme kapasitesi.

Organik Gübre:

Hayvansal ya da bitkisel atıklardan elde edilen doğal gübre.

Çapalama:

Toprağı havalandırmak, otları temizlemek için yapılan kazıma işlemi.

Serin İklim Bitkisi:

Daha düşük sıcaklıklarda yetişebilen sebze ve çiçekler. Örn: Marul, ıspanak.

Soğuklama:

Bazı tohumların çimlenebilmesi için belli bir süre soğuk ortamda tutulması gerekmesidir.

Volkanik Tüf:

Hafif, gözenekli, su tutan doğal toprak katkısı.

Yetiştirme Takvimi:

Ay ay hangi işlemlerin yapılacağını gösteren zaman çizelgesi. (Bkz: Bitki Takvimi)

Bahçecilik diliyle barışmak, doğayı daha iyi anlamanın ilk adımıdır.