Tohumdan tabağa: domates, biber, salatalık ve daha fazlası.
Toprak Seçimi ve Hazırlığı
Sebze yetiştiriciliğinde başarı, toprağın kalitesiyle başlar. Organik madde açısından zengin, suyu iyi tutan ancak köklerin de nefes alabileceği geçirgenlikte bir toprak tercih edilmelidir. pH değeri 6.0–7.0 arasında olan nötr ya da hafif asidik topraklar sebzeler için idealdir.
- Toprak, ekim öncesi derinlemesine işlenmeli ve havalandırılmalıdır.
- Kompost, yanmış çiftlik gübresi veya solucan gübresi ile besin değeri artırılmalıdır.
- Toprak sıcaklığı 10–15°C’nin altındaysa ekim ertelenmelidir.
Tohum ve Fide Seçimi
Yetiştirilecek sebzeye uygun yerel veya organik sertifikalı tohumlar tercih edilmelidir. Direkt tohum ekimi yapılacaksa çimlenme oranı yüksek tohumlar seçilmelidir. Alternatif olarak fide üretimiyle daha kontrollü bir başlangıç yapılabilir.
Ekim Zamanları
Her sebzenin gelişim süreci ve iklim tercihi farklıdır. İşte yaygın sebzeler için önerilen ekim zamanları:
| Sebze | Ekim Zamanı |
|---|---|
| Domates | Mart – Nisan (önce fide olarak) |
| Salatalık | Nisan – Mayıs |
| Havuç | Şubat – Mart |
| Biber | Mart – Nisan (fide olarak) |
| Kabak | Nisan sonu – Mayıs başı |
Bakım, Sulama ve Destekleme
Sebzeler büyürken düzenli bakım gerekir. Sulama sabah erken saatlerde yapılmalı, toprağın üstü kuruduğunda tekrar edilmelidir.
- Toprak yüzeyi kurumadan önce sulama yapılmalıdır.
- Destek gerektiren bitkiler (domates, fasulye) için sırık veya kafes sistemleri kullanılmalıdır.
- Ot temizliği düzenli yapılmalı, yüzey malçlama ile nem korunmalıdır.
Organik Gübreleme ve Zararlılarla Mücadele
Sebzelerin beslenmesi için ayda bir kez doğal gübre uygulanabilir. Zararlılara karşı kimyasal kullanmak yerine aşağıdaki yöntemler tercih edilmelidir:
- Sarı yapışkan tuzaklarla uçan zararlılar kontrol altına alınabilir.
- Sarımsak, acı biber, arap sabunu karışımı doğal sprey olarak kullanılabilir.
- Bitkiler arasında fesleğen gibi koruyucu bitkiler ekilerek doğal denge sağlanabilir.
Hasat Zamanı ve Saklama
Her sebzenin hasat süresi farklıdır. Genellikle çiçeklenmeden sonra 30–60 gün içinde sebzeler olgunlaşır. Hasat için:
- Renk ve doku kontrol edilmeli, çok sert veya çok yumuşak ürünler hasat edilmemelidir.
- Koparma yerine kesme işlemi uygulanarak bitkinin diğer dalları korunur.
Hasat edilen ürünler kısa sürede tüketilmeyecekse, gölgede kurutma, cam kavanozda saklama ya da derin dondurucuda muhafaza gibi yöntemler kullanılabilir.